Gösterilen sonuç 12

Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi’nin 1916 yılında vefat ettiğinde bıraktığı malların idaresini Mehmed Tevfik Bey (Biren) vasi olarak üstlenmiştir. Gelirlerin aile fertleri arasında taksimi, yapılan harcamalar, malların idaresi gibi konular etrafında şekillenen evrak, önemli bir yeküne ulaşarak müstakil bir koleksiyon hâlini almıştır. 1916-1968 tarih aralığındaki 4048 belgeden oluşan fon, 17 klasör ve 1330 dosyada tasnif edilmiştir.

Veysel Paşa Evrakı, Osmanlı Devleti’nin son dönem müşirlerinden olan Veysel Paşa (1866-1892) ve oğlu Ali Rıza Paşa’ya (1901-1923) aittir. Evrak koleksiyonu paşaların, Balkanlar’da Manastır, Prizren, Yakova, İpek ve Kosova bölgelerindeki idari, askerî ve siyasi faaliyetleri ile şahsi işlerine dair yazışmalardan oluşmaktadır. 1866-1923 tarih aralığındaki fon, 141 belge, bir klasör ve 85 dosyada tasnif edilmiştir.

Özbek asıllı, Türk tarihçi ve siyaset bilimcisi Timur Kocaoğlu (1947-) Colombia Üniversitesi’nde doktora tezini savunan ilk Özbek ilim adamıdır.
Fon içerisinde Timur Kocaoğlu’na ait çok sayıda akademik çalışma, şahsi yazışma ve evrak bulunmaktadır. Kurtuluş Savaşı şehidi Doktor Yüzbaşı Şerafettin Bey’in el yazısıyla yazılmış şiir, hikâye ve piyeslerin yer aldığı defterler; Şerafettin Bey’in eşi Hasine Hanım’a, kardeşi şair Ahmet Kutsi Tecer’e ve babasına yazdığı mektuplar ile Osmanlı kartpostalları; Timur Kocaoğlu’nun babası Osman Kocaoğlu ile Kazak siyasi önderi Mustafa Çokay ve Ahmet Zeki Velidi Togan arasında yapılmış yazışmaların fotokopileri evrakın öne çıkan belgeleridir.

II. Meşrutiyet döneminin “Feylesof” lakabıyla tanınan şair, edebiyatçı, politikacı ve felsefecisi Rıza Tevfik Bölükbaşı (1869-1949), tıp eğitimi görmüş, Osmanlı döneminde milletvekilliği yapmış, Sevr Antlaşması’nı imzalayan Osmanlı delegesi olarak “Yüzellilikler” arasında yer aldığı için uzun yıllar sürgünde yaşamıştır.
1856-1997 aralığındaki fon, otuz iki klasör ve 925 ayrı dosyada tasnif edilmiştir. Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen kişileri ve kurumları ile yapılan yazışmalar başta olmak üzere, çalışma müsveddeleri, fotoğraflar ve gazete kupürlerinden oluşan evrakta 12.978 sayfalık 3998 belge mevcuttur. Fon, Osmanlı’nın son dönemi ve Cumhuriyet’in ilk yılları için çok önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.

Orhan Şaik Gökyay (1902-1994), edebiyat tarihçisi, dil araştırmacısı ve önemli bir şairdir. Fonda; Gökyay’ın şahsi belgeleri (diploma, kimlik kartları, onur belgeleri ve fotoğraflar), yurt içi ve yurt dışından pek çok şahıs ve kurumla yaptığı yazışmalar, yayımlanmış şiirleri ve şiir denemeleri, yaptığı her türlü çalışmanın müsvedde nüshaları, edebiyat, tarih ve folklor alanındaki muhtelif çalışmaları ve yargılandığı Turancılık Davası ile ilgili belgeler yer almaktadır. 1940-1992 tarih aralığındaki fon, 106 klasör ve 2069 dosyada tasnif edilmiştir.

Faslı Prof.Dr. Muhammed b. Tâvît et-Tancî (1918-1974) ilmî neşirleriyle tanınan bir edebiyat, fıkıh ve tarih âlimidir. Koleksiyonda tarih, edebiyat, felsefe, hadis, astronomi gibi birçok konuda çalışmaları yer almaktadır. Defterler, müteferrik evrak ve bibliyografik fişlerden müteşekkil fon üç grupta toplanmıştır. Evrakın 550 adet gibi önemli bir kısmını defterler oluşturmaktadır. Büyük oranda akademik notları içeren bu defterler; bibliyografik bilgiler, fihrist çalışmaları ve istinsah edilmiş muhtelif eserlerin yanı sıra Tancî’nin başladığı fakat tamamlayamadığı araştırmaları içermektedir. Muhtelif evrak içerisinde 189 mektup yer almaktadır. 1814-1997 tarih aralığındaki fon, 96 klasör ve 768 dosyada tasnif edilmiştir.

216 dosyada tasnif edilen evrak; bibliyografik çalışmalar, fihrist ve muhtelif çalışmalar, mektuplar, aile, mesleki belgeler, müteferrik, şiir, dua ve notlar olmak üzere yedi başlık altında toplanmıştır. Tam metin olarak erişime açılan defterler, yüzlerce eserin bibliyografik bilgisini içermektedir. Alfabetik olarak birbirini takip eden defterler Süleymaniye Kütüphanesi’nde tasnif memuru olarak görev yaptığı dönemde Mehmed Safayhi tarafından hazırlanmış ve yazma eserlerin kataloglanmasında kılavuz olarak kullanılmıştır.

Türk musikisi bestekârı ve tâlik hattatı Kemal Batanay’ın (1893-1981) oluşturduğu koleksiyonda Hamparsum notalarının ve orijinal notaların varlığı bu arşivi değerli kılan en önemli noktadır. Koleksiyon çoğunlukla musiki erbabının meydana getirdiği nadide eserlerden oluşmaktadır. Arşivde öne çıkan evraklar arasında Kemal Batanay’ın kendi el yazısı ile yazdığı 1342 nota kâğıdı, 789 adet matbu ve 860 adet fotokopi nota kâğıdı, 55 adet orijinal ve fotokopi defter, 396 adet mecmua yer almaktadır. Koleksiyon sahibinin yaşadığı tarihleri kapsayan fon, 30 klasör ve 2137 dosyada tasnif edilmiştir.

31 Mart Vakası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yaptığı yazışmalardan oluşan koleksiyon son dönem Osmanlı tarihi, İttihat ve Terakkî Cemiyeti, Balkanlar ve Makedonya ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa'nın özellikle Rumeli Müfettişliği sırasında Balkanlarda gelişen ulusal ve uluslararası siyasi gelişmelerde onun resmi ve kişisel yazışmaları önemli bir birincil kaynak özelliği taşımaktadır. Bu müfettişlik dönemine ait belgeler koleksiyonun yarısından fazlasına tekabül etmektedir.

Gazeteci bir aile olan Ebüzziya ailesinin gözünden Osmanlı Devleti’nin son dönemine ve Cumhuriyet’in ilk yıllarına ait birincil kaynaklar sunan evrak, Ebüzziya ailesi ve Ziyad Ebüzziya olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. İlk belge grubu; gazeteci, yazar, yayıncı ve hattat Ebüzziya Mehmed Tevfik’le başlamakta, oğulları Talha Ebüzziya ve Velid Ebüzziya ile devam etmektedir. Ali Suâvi, Server İskit, Yunus Nadi, Recâizâde Mahmud Ekrem gibi Osmanlı son dönem aydınları ile yapılan yazışmalar, aileye ait yazışmalar, Tasvîr-i Efkâr gazetesinde yayımlanan makaleler, Matbaa-yı Ebüzziyâ’da basılan çok sayıda eser ve arabesk süslemeli eserlerle evrak grubu Osmanlı Devleti’nin son dönemine ışık tutacak çok değerli belge ve bilgiyi barındırmaktadır. İkinci belge grubu; Cumhuriyet döneminde yaşamış olan Ebüzziya Mehmed Tevfik’in torunu Ziyad Ebüzziya’nın, dönemin önde gelen isimleri ile yaptığı yazışmalar, Ebüzziya Matbaası’nda basılan özel koleksiyon niteliğindeki takvimler, kartpostal numuneleri vb. malzemelerden oluşmaktadır. Fon fotoğraf, gravür, harita ve gazete kupürü gibi çok zengin malzeme içeriğini barındırmaktadır. 1837-1993 tarih aralığındaki fon, 177 klasör ve 3878 dosyada tasnif edilmiştir.