Künye Alanı
Referans kodu
Başlık
Tarih(ler)
- 1856-1997 (Creation)
Tanımlama düzeyi
Miktar ve taşıyıcı ortam
32 Klasör, 925 gömlek
Context Alanı
Provenansı
Biographical history
Feylesof lakabıyla tanınan II. Meşrutiyet devri şairi, edebiyatçı, felsefeci ve politikacı Rıza Tevfik (d. 1869, Cisr-i Mustafapaşa–31 Aralık 1949, İstanbul), bugün daha çok şair olarak hatırlanmaktadır. 1913’ten sonra hece vezniyle yazdığı şiirlerle asıl şöhretini kazanmıştır. Doğu ve Batı dünyasına ait geniş bir felsefi birikime sahip olan Rıza Tevfik yeni bir ekol kurmaktan ziyade mevcut felsefi bilgileri yorumlayarak bunlarla modern görüşler arasında dikkate değer benzerlikler üzerinde durmuştur. Bir Yahudi okulunda öğrenimine başlayan Rıza Tevfik, erken yaşta İspanyolca ve Fransızca öğrenmiş, yarım bıraktığı Galatasaray Sultanisi ve Mekteb-i Mülkiye’deki eğitimlerinden sonra Tıbbiye-i Mülkiye’den mezun olup 30 yaşında doktor olmuştur. İlk Türk kadın pedegog Ayşe Sıdıka Hanım ile evlenen Rıza Tevfik’in 3 kız çocuğu, onun ölümünden sonra ikinci evliliğini yaptığı Nazlı Hanım’dan 2 erkek çocuğu oldu. 1907’de İttihat ve Terakki Partisi’nden Meclis-I Mebusan üyesi seçildi. 1913-1918 yılları arasında politikaya ara vererek Darülfünun’da felsefe ve estetik dersleri vermeye başladı. Bu derslere devam ederken 1918’de Maarif Nazırı olarak politikaya geri döndü. Sevr Antlaşması’nı imzalayan heyetin içerisinde yer alması ve Milli Mücadele’ye muhalif bir tavır sergilemesi sebebiyle yakın arkadaşı Ali Kemal’in akıbetine uğramaktan korkarak 8 Kasım 1922’de Mısır’a gitmiştir. Daha sonra Sevr’i imzalaması sebebiyle TBMM tarafından 150’likler listesine alındı. Emir Abdullah’ın davetine uyarak Ürdün’e gitti ve kralın divan tercümanı oldu. 1934’te buradaki memuriyetinden emekliye ayrılarak Lübnan sahilinde Cünye Kasabası’na yerleşti. 1936’da eşiyle birlikte Avrupa seyahatine çıkarak 1 yıl İngiltere ve Fransa’da kaldı. 150’liklerin affına dair kanunun yürürlüğe girmesinden 5 yıl sonra 1943’te İstanbul’a döndü. Bundan sonra gazetelerde edebiyat, sanat ve estetikle ilgili yazılar yayımladı. 30 Aralık 1949’da vefat etti.
Arşiv geçmişi
Sağlama şekli
Prof. Dr. Abdullah Uçman tarafından bağışlanmıştır. (16.07.2016, 26.09.2023)
İçerik ve Yapı
Kapsam ve İçerik
II. Meşrutiyet döneminin “Feylesof” lakabıyla tanınan şair, edebiyatçı, politikacı ve felsefecisi Rıza Tevfik Bölükbaşı (1869-1949), tıp eğitimi görmüş, Osmanlı döneminde milletvekilliği yapmış, Sevr Antlaşması’nı imzalayan Osmanlı delegesi olarak “Yüzellilikler” arasında yer aldığı için uzun yıllar sürgünde yaşamıştır.
1856-1997 aralığındaki fon, otuz iki klasör ve 925 ayrı dosyada tasnif edilmiştir. Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen kişileri ve kurumları ile yapılan yazışmalar başta olmak üzere, çalışma müsveddeleri, fotoğraflar ve gazete kupürlerinden oluşan evrakta 12.978 sayfalık 3998 belge mevcuttur. Fon, Osmanlı’nın son dönemi ve Cumhuriyet’in ilk yılları için çok önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Saklama Planı
Tarihi belge niteliği taşıdığından kalıcı olarak saklananacaktır.
Açık Kapalı Fon
Açık Fon.
Düzenleme sistemi
Evrak, Rıza Tevfik Bölükbaşı'nın şahsi eşyaları, yazışmaları, çalışma müsveddeleri ve yayınlanmış yazılarına göre serilere ayrılmıştır. Daha ayrıntılı bilgilenmek isterseniz hiyerarşiyi inceleyebilirsiniz.
Erişim ve Yararlandırma Koşulları
Erişim
Açık arşivdir. Evrak'ın katalog bilgisi ve belgelerin dijital görüntüleri online olarak erişime açıktır. Belgelerin orjinalleri talep edildiği taktirde merkezimizde incelenebilmektedir.
Çoğaltma
Telif hakkı İSAM'a aittir. Kurum izni alındıktan sonra kopya almak mümkündür.
Dili
- Arapça
- İngilizce
- Fransızca
- Almanca
- Osmanlı Türkçesi
- Farsça
- Türkçe
Yazı dili
- Arap
- Latin
Dil ve yazı dili notları
Fiziksel özellikler ve teknik gereksinimler
Evrakın içeriğindeki malzeme kağıttır. Belgeler, yılllar önce bir su baskınına maruz kaldığından bir kısmı yıpranmış vaziyettedir.
Araştırma araçları
İlintili/Yardımcı Materyaller
Orijinallerin bulunduğu yer
Belgelerin orjinalleri İSAM Kütüphanesi Arşivi (İKA) deposunda muhafaza edilmektedir.
Kopyaların bulunduğu yer
Belgelerin dijital kopyaları İSAM Kütüphanesi Arşivi (İKA)'nde mevcut harddisklerde muhafaza edilmektedir.
Tanımlamanın ilişkili birimleri
Yayın notları
Rıza Tevfik Bölükbaşı'nın kaleme aldığı çok sayıda eser ve onunla ilgili yazan başta Prof. Dr. Abdullah Uçman olmak üzere başka çeşitli çalışmaların katalog bilgisine İSAM Kütüphanesi web sayfasından (http://ktp.isam.org.tr/) ulaşılabilmektedir.
Notlar Alanı
Alternative identifier(s)
Anahtar Kelimeler
Yer/kurum
İsim
- Tevfik Fikret (Konu)
- Ali Kemal (Konu)
- Abdülhamid II. (Konu)
Tür
Tanımlama Kontrol Alanı
Tanımlama kodu
Kurum kodu
Kurallar ve/veya standartlar
ISAD-G Standardına göre tasnif edilmiştir.
Durumu
Ayrıntı düzeyi
Oluşturma ve düzenleme tarihleri
Koleksiyonun ilk partisi 2016, ikinci partisi 2022 yılında kullanıma açılmıştır.
Dili
- Türkçe
Yazı dili
- Latin
Arşivcinin notu
Evrak'ın kaba tasnifi Şüheda Tokat ve Dr. Nuray Urkaç Güler, ince tasnifi Dr. Nuray Urkaç Güler, belgelerin numaralandırması ve dijital düzenlemesi Merve Altıntaş tarafından yapılmıştır.
Belgelerin dijitalleştirme işlemini Volkan Kuru yapmıştır.