Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1856-1997 (Creation)
Level of description
Extent and medium
32 Klasör, 925 gömlek
Context area
Name of creator
Biographical history
Feylesof lakabıyla tanınan II. Meşrutiyet devri şairi, edebiyatçı, felsefeci ve politikacı Rıza Tevfik (d. 1869, Cisr-i Mustafapaşa–31 Aralık 1949, İstanbul), bugün daha çok şair olarak hatırlanmaktadır. 1913’ten sonra hece vezniyle yazdığı şiirlerle asıl şöhretini kazanmıştır. Doğu ve Batı dünyasına ait geniş bir felsefi birikime sahip olan Rıza Tevfik yeni bir ekol kurmaktan ziyade mevcut felsefi bilgileri yorumlayarak bunlarla modern görüşler arasında dikkate değer benzerlikler üzerinde durmuştur. Bir Yahudi okulunda öğrenimine başlayan Rıza Tevfik, erken yaşta İspanyolca ve Fransızca öğrenmiş, yarım bıraktığı Galatasaray Sultanisi ve Mekteb-i Mülkiye’deki eğitimlerinden sonra Tıbbiye-i Mülkiye’den mezun olup 30 yaşında doktor olmuştur. İlk Türk kadın pedegog Ayşe Sıdıka Hanım ile evlenen Rıza Tevfik’in 3 kız çocuğu, onun ölümünden sonra ikinci evliliğini yaptığı Nazlı Hanım’dan 2 erkek çocuğu oldu. 1907’de İttihat ve Terakki Partisi’nden Meclis-I Mebusan üyesi seçildi. 1913-1918 yılları arasında politikaya ara vererek Darülfünun’da felsefe ve estetik dersleri vermeye başladı. Bu derslere devam ederken 1918’de Maarif Nazırı olarak politikaya geri döndü. Sevr Antlaşması’nı imzalayan heyetin içerisinde yer alması ve Milli Mücadele’ye muhalif bir tavır sergilemesi sebebiyle yakın arkadaşı Ali Kemal’in akıbetine uğramaktan korkarak 8 Kasım 1922’de Mısır’a gitmiştir. Daha sonra Sevr’i imzalaması sebebiyle TBMM tarafından 150’likler listesine alındı. Emir Abdullah’ın davetine uyarak Ürdün’e gitti ve kralın divan tercümanı oldu. 1934’te buradaki memuriyetinden emekliye ayrılarak Lübnan sahilinde Cünye Kasabası’na yerleşti. 1936’da eşiyle birlikte Avrupa seyahatine çıkarak 1 yıl İngiltere ve Fransa’da kaldı. 150’liklerin affına dair kanunun yürürlüğe girmesinden 5 yıl sonra 1943’te İstanbul’a döndü. Bundan sonra gazetelerde edebiyat, sanat ve estetikle ilgili yazılar yayımladı. 30 Aralık 1949’da vefat etti.
Repository
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Prof. Dr. Abdullah Uçman tarafından bağışlanmıştır. (16.07.2016, 26.09.2023)
Content and structure area
Scope and content
Rıza Tevfik Bölükbaşı (1869-1949), known as “Feylesof” (philosopher) was a poet, literary figure, politician, and philosopher of the Second Constitutional Monarchy period. He studied medicine, served as a member of parliament during the Ottoman period, and lived in exile for many years, as he was among the “Hundred and Fifty” of the Ottoman delegate who signed the Treaty of Sevres.
The collection spans the period between 1856 and 1997 and has been categorized in 32 folders and 925 separate files. Consisting primarily of correspondence with prominent people and institutions in Turkey and around the world, as well as manuscripts, photographs, and newspaper clippings, the collection contains 12,978 pages and 3,998 documents. This represents an important source for the last period of the Ottoman Empire and the early years of the Republic.
Appraisal, destruction and scheduling
Tarihi belge niteliği taşıdığından kalıcı olarak saklananacaktır.
Accruals
Açık Fon.
System of arrangement
Evrak, Rıza Tevfik Bölükbaşı'nın şahsi eşyaları, yazışmaları, çalışma müsveddeleri ve yayınlanmış yazılarına göre serilere ayrılmıştır. Daha ayrıntılı bilgilenmek isterseniz hiyerarşiyi inceleyebilirsiniz.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Açık arşivdir. Evrak'ın katalog bilgisi ve belgelerin dijital görüntüleri online olarak erişime açıktır. Belgelerin orjinalleri talep edildiği taktirde merkezimizde incelenebilmektedir.
Conditions governing reproduction
Telif hakkı İSAM'a aittir. Kurum izni alındıktan sonra kopya almak mümkündür.
Language of material
- Arabic
- English
- French
- German
- Ottoman Turkish
- Persian
- Turkish
Script of material
- Arabic
- Latin
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Evrakın içeriğindeki malzeme kağıttır. Belgeler, yılllar önce bir su baskınına maruz kaldığından bir kısmı yıpranmış vaziyettedir.
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Belgelerin orjinalleri İSAM Kütüphanesi Arşivi (İKA) deposunda muhafaza edilmektedir.
Existence and location of copies
Belgelerin dijital kopyaları İSAM Kütüphanesi Arşivi (İKA)'nde mevcut harddisklerde muhafaza edilmektedir.
Related units of description
Publication note
Rıza Tevfik Bölükbaşı'nın kaleme aldığı çok sayıda eser ve onunla ilgili yazan başta Prof. Dr. Abdullah Uçman olmak üzere başka çeşitli çalışmaların katalog bilgisine İSAM Kütüphanesi web sayfasından (http://ktp.isam.org.tr/) ulaşılabilmektedir.
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Place access points
Name access points
- Tevfik Fikret (Subject)
- Ali Kemal (Subject)
- Abdülhamid II. (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ISAD-G Standardına göre tasnif edilmiştir.
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Koleksiyonun ilk partisi 2016, ikinci partisi 2022 yılında kullanıma açılmıştır.
Language(s)
- Turkish
Script(s)
- Latin
Archivist's note
Evrak'ın kaba tasnifi Şüheda Tokat ve Dr. Nuray Urkaç Güler, ince tasnifi Dr. Nuray Urkaç Güler, belgelerin numaralandırması ve dijital düzenlemesi Merve Altıntaş, dijitalleştirilmesi Volkan Kuru tarafından yapılmıştır.