31 Mart Vakası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yaptığı yazışmalardan oluşan koleksiyon son dönem Osmanlı tarihi, İttihat ve Terakkî Cemiyeti, Balkanlar ve Makedonya ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa'nın özellikle Rumeli Müfettişliği sırasında Balkanlarda gelişen ulusal ve uluslararası siyasi gelişmelerde onun resmi ve kişisel yazışmaları önemli bir birincil kaynak özelliği taşımaktadır. Bu müfettişlik dönemine ait belgeler koleksiyonun yarısından fazlasına tekabül etmektedir.
_İstanbul
Arşivler'de İstanbul için 304 sonuç
Faslı Prof.Dr. Muhammed b. Tâvît et-Tancî (1918-1974) ilmî neşirleriyle tanınan bir edebiyat, fıkıh ve tarih âlimidir. Koleksiyonda tarih, edebiyat, felsefe, hadis, astronomi gibi birçok konuda çalışmaları yer almaktadır. Defterler, müteferrik evrak ve bibliyografik fişlerden müteşekkil fon üç grupta toplanmıştır. Evrakın 550 adet gibi önemli bir kısmını defterler oluşturmaktadır. Büyük oranda akademik notları içeren bu defterler; bibliyografik bilgiler, fihrist çalışmaları ve istinsah edilmiş muhtelif eserlerin yanı sıra Tancî’nin başladığı fakat tamamlayamadığı araştırmaları içermektedir. Muhtelif evrak içerisinde 189 mektup yer almaktadır. 1814-1997 tarih aralığındaki fon, 96 klasör ve 768 dosyada tasnif edilmiştir.
_Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi’nin 1916 yılında vefat ettiğinde bıraktığı malların idaresini Mehmed Tevfik Bey (Biren) vasi olarak üstlenmiştir. Gelirlerin aile fertleri arasında taksimi, yapılan harcamalar, malların idaresi gibi konular etrafında şekillenen evrak, önemli bir yeküne ulaşarak müstakil bir koleksiyon hâlini almıştır. 1916-1968 tarih aralığındaki 4048 belgeden oluşan fon, 17 klasör ve 1330 dosyada tasnif edilmiştir.
Yusuf İzzeddin Efendi ailesiİstanbul'a gönderilen bir şahsın Yunanistan'a firar ettiğine dair Paris'ten gönderilen bir mektup.
Aranmakta olan Arif Hikmet'in Selanik'te olduğu ve İstanbul'a gelmesine mani olunması gerektiğine dair Mabeyn Başkitabeti'nden gönderilen telgrafa mukabilen yazılmış olan tahriratlar.
Rahatsızlığına, alınan paranın eksik olduğuna ve eksik kısmın gönderilmesine dair Leman Hanım’ın Tevfik Bey ve Naciye Hanım’a mektupları.
Romanya’da yabancı mülk sahiplerinin araştırıldığı, Konduradis Efendi’ye güvenmediği, Servinâz Hanım’a olan borcu ve Şükriye Sultan’ın rahatsızlığına dair Leman Hanım’ın Tevfik Bey’e mektubu ve Hacı Ferhad Ağa’nın pantolon talebine dair Leman Hanım’a mektubu.
Şükriye Sultan’ın tedavi için Viyana’ya gitmesi gerektiğine, bunun için para talebine ve Florya’yı İstanbul’a ağabeyi İbrahim’e göndereceklerine dair Leman Hanım’ın Tevfik Bey’e mektubu.
Tazende Hanım’ın evinin rehinden kurtarılması için gerekenin yapılmasına ve İstanbul’a gelmek istediğine dair Leman Hanım’ın Tevfik Bey’e mektupları.
Köstence’deki evin satılmasına dair Nizameddin Efendi’nin Tevfik Bey’e mektubu.