31 Mart Vakası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yaptığı yazışmalardan oluşan koleksiyon son dönem Osmanlı tarihi, İttihat ve Terakkî Cemiyeti, Balkanlar ve Makedonya ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa'nın özellikle Rumeli Müfettişliği sırasında Balkanlarda gelişen ulusal ve uluslararası siyasi gelişmelerde onun resmi ve kişisel yazışmaları önemli bir birincil kaynak özelliği taşımaktadır. Bu müfettişlik dönemine ait belgeler koleksiyonun yarısından fazlasına tekabül etmektedir.
_Meclis-i Mebusan
Arşivler'de Meclis-i Mebusan için 37 sonuç
Meclis-i Mebusan reisi Ahmed Rıza Bey’in Konya mebusu Ebüzziya Mehmed Tevfik’e yemek daveti mektubunun; Londra Sefiri Tevfik Paşa’nın Antalya mebusu Mehmed Tevfik Ebüzziya’yı Meşrutiyet’in birinci yıldönümü dolayısıyla düzenlen toplantıya davet mektubunun tek sayfada fotokopisi.
Meclis-i Mebusan'ın açılışının halk üzerinde yarattığı çoşku ve neşeye dair çevre kaza kaymakamlarından ve müşir Osman Paşa'nın Resne'de olduğu ve yakında Manastır'a getirileceğine dair Manastır Valisi Hıfzı'dan Hüseyin Hilmi Paşa'ya telgraflar.
İttihat ve Terakki'nin Manastır'daki taburlarının nakline mani olması, genel affa dair bazı zabitlerin tereddütleri, bazı eşkiyanın silah teslim etmesi ve Meclis-i Mebusan'la ilgili bazı meselelere dair Hüseyin Hilmi Paşa'dan Başkitabet'e tahrirat.
İngiltere'den Mösyö Atkin tarafından Meclis-i Mebusan'ın açılışı, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin vatanperverliği ve Hüseyin Hilmi Paşa hakkında Sadaret'e takdim kılınan evrakın tercümesi.
Yeniden açılan Meclis-i Mebusan ile ilgili Kosova Vilayeti Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti, Bulgar Cemiyeti ve Selanik Miralaylığı'ndan gelen telgraf suretlerinin leffen gönderildiğine dair Müşir İbrahim Paşa'dan Hüseyin Hilmi Paşa'ya tahrirat.
Meclis-i Mebusan'ın açılması üzerine Köprülü Kaymakamı Refet Bey'in arz ettiği istidanın leffen gönderildiğine dair Hüseyin Hilmi Paşa'dan Sadaret'e tahrirat.
Padişah'ın Meclis'te "Ayân ve Mebusân Heyet-i Muhteremeleri" ifadesiyle başlayan konuşma metni.
Yemen Vilayeti'nde yapılacak olan ıslahat hakkında Meclis-i Vükela'da okunan mazbata suretinin ve bunun için gerekli olan masrafı bildiren layiha suretinin sadarete gönderildiğine dair Meclis-i Mebusan Başkanlığı'na yazılan tezkire sureti.
Meclis-i Mebusân'ın Kanun-ı Esasi maddelerindeki düzenlemelere dair layihalar. Ticaret ve Ziraat Nezareti'ne ait bir lâyiha ve bu kanunlarla ilgili tahrirat ve müsveddeler.