Fon KB - Kemal Batanay Musiki Arşivi

Künye Alanı

Referans kodu

İKA KB

Başlık

Kemal Batanay Musiki Arşivi

Tarih(ler)

  • 1891-1994 (Creation)

Tanımlama düzeyi

Fon

Miktar ve taşıyıcı ortam

Koleksiyon, 31 adet klasör içerisinde 2177 adet gömlekte tasnif edilmiştir.

Context Alanı

Provenansı

(1893-1981)

Biographical history

7 Şubat 1893’te İstanbul’un Fatih semtinin Hırkaişerif mahallesinde doğdu. İdâdîde iken babasının yanında hıfza çalışarak on dört yaşında hâfız oldu.
Otuz iki yıllık memuriyet hayatından sonra 1958’de Ticaret Odası’ndaki vazifesinden emekliye ayrıldı.
1976’da açılan İstanbul Türk Mûsikisi Devlet Konservatuvarı’na repertuvar hocası olarak tayin edildi. Ölümüne kadar bu görevini sürdürdü.
Bu arada 1971-1980 yılları arasında Kubbealtı Mûsiki Enstitüsü’nde Münir Nurettin Selçuk’la birlikte dersler verdi. 22 Haziran 1981 Pazartesi günü vefat etti ve Feriköy Mezarlığı’na defnedildi.
Kemal Batanay, mûsiki ve hat sanatındaki eserleriyle yüzyılımızın önemli sanatkârları arasında yer aldı.
İlk mûsiki bilgilerini küçük yaşta babasından edindi. Daha sonra Kasımpaşa’daki Küçük Piyale Camii imamı Şeyh Cemal Efendi’den meşketti. I. Dünya Savaşı’nı takip eden yıllarda Galata Mevlevîhânesi neyzenbaşısı Mehmet Emin Efendi (Yazıcı), Yenikapı Mevlevîhânesi’nde Hâfız Ahmed Efendi (Irsoy) ve Rauf Yektâ Bey gibi mûsikişinaslarla tanıştı. Onlardan Mevlevî âyinleri ve dinî eserler meşketti.
Altı yıl Galata Mevlevîhânesi’nde âyinhanlık ve cuma imamlığı yaptı. Hamparsum notasını öğrendi. Mûsikide en çok faydalandığını belirttiği hocası Rauf Yektâ Bey’in ölümüne kadar (1935) on altı yıl talebesi oldu. Bu arada Ömer Bey’den tanbur öğrenmeye başladı.
Dinî ve dindışı sahalarda verdiği eserlerde klasik form ve motifleri ustaca kullanmıştır. Sanatkârların Batı’ya ve fanteziye rağbet ettikleri bir dönemde klasik tavrın canlı kalmasında ve genç nesillere intikalinde önemli rol oynamıştır.
Başta Süleyman Çelebi’nin mevlidinin bestesi, nikriz Mevlevî âyini ve dügâh na‘t-ı Mevlânâ olmak üzere on bir dinî eseri mevcuttur. Bugün elimizde bulunan yegâne mevlid bestesi olması bakımından bu eser bilhassa önem taşımaktadır. Dindışı sahada ise otuz dört söz, dokuz saz eseri bestelediği bilinmektedir.
Özellikle ta‘lik hattında şöhrete ulaşan Kemal Batanay’ın bu yazıdaki ilk hocası Bâb-ı Fetvâ’da Hasan Hüsnü Efendi’dir. Onun vefatından sonra Sultan Selim Camii müezzini hattat Mehmed Hulûsi Efendi’den ders görerek 1918’de icâzetnâmesini aldı.
Sülüs, nesih ve rik‘a yazılarını da Erkân-ı Harbiyye Matbaası başhattatı Sofu Mehmed Efendi’den öğrendi. Bugün çeşitli müzelerde ve özel koleksiyonlarda ta‘lik kıtaları, celî ta‘lik beyit, âyet ve hadis levhaları bulunmaktadır. Hamâmîzâde İhsan Bey’in Ömer Hayyâm Rubâîleri (İstanbul 1966) ve Yahya Kemal Beyatlı’nın Hayyam Rubâîlerini Türkçe Söyleyiş (İstanbul 1963) adlı eserlerinde tercüme edilen kıtaların Farsça metinleri de ta‘lik hattı ile Kemal Batanay tarafından yazılmıştır.
Bestekârlığı ve hattatlığı yanında iyi bir tamburî ve hânende idi. İcralarında klasik tavra bağlılığı ile tanınmıştır.

Arşiv geçmişi

01.01.2002 tarihinde kuruma nakledilmiştir.

Sağlama şekli

Muhittin Serin vasıtasıyla Sinan Zeyneloğlu tarafından kuruma bağışlanmıştır.

İçerik ve Yapı

Kapsam ve İçerik

Türk musikisi bestekârı ve tâlik hattatı Kemal Batanay’ın (1893-1981) oluşturduğu koleksiyonda Hamparsum notalarının ve orijinal notaların varlığı bu arşivi değerli kılan en önemli noktadır. Koleksiyon çoğunlukla musiki erbabının meydana getirdiği nadide eserlerden oluşmaktadır. Arşivde öne çıkan evraklar arasında Kemal Batanay’ın kendi el yazısı ile yazdığı 1342 nota kâğıdı, 789 adet matbu ve 860 adet fotokopi nota kâğıdı, 55 adet orijinal ve fotokopi defter, 396 adet mecmua yer almaktadır. Koleksiyon sahibinin yaşadığı tarihleri kapsayan fon, 30 klasör ve 2137 dosyada tasnif edilmiştir.

Saklama Planı

Orjinal yazma notaları içerdiğinden kalıcı olarak saklanacaktır.

Açık Kapalı Fon

Kapalı fon

Düzenleme sistemi

Musiki arşivinde yer alan 7043 adet eser 35 seri halinde tasnif edilmiştir. İçerisinde çok sayıda eser bulunan seriler alt serilere bölünmüştür.

Erişim ve Yararlandırma Koşulları

Erişim

Açık erişim

Çoğaltma

Katalog taraması yapılarak notaların PDF'lerine ulaşılabilmektedir.

Dili

  • Osmanlı Türkçesi
  • Türkçe

Yazı dili

  • Arap
  • Latin

Dil ve yazı dili notları

Fiziksel özellikler ve teknik gereksinimler

Sadece kağıt malzeme bulunmaktadır.

Araştırma araçları

İlintili/Yardımcı Materyaller

Orijinallerin bulunduğu yer

Orijinal belgelerin yanı sıra fotokopi malzeme de içermektedir.

Kopyaların bulunduğu yer

Belgelerin orijinali İSAM Kütüpanesi Arşivi'ndedir.

Tanımlamanın ilişkili birimleri

İlişkili tanımlamalar

Yayın notları

Neslihan ARACI GÜLER, “İSAM Kütüphanesi Arşiv Koleksiyonları: Kemal Batanay ve Cüneyd Kosal Müzik Arşivleri”, Bir Dünya Müzik Dergisi, s. 39, Ocak 2019, sf. 30-31.
II. Türk Sanat ve Halk Müziği Özel Danışma Kurulu Toplantıları [Türk Sanat ve Halk Müziği Özel Danışma Kurulu Toplantısı (2:1973:İstanbul)] / haz. Kemal Batanay, Naime Batanay. -- İstanbul: TRT Müzik Dairesi Yayınları, 1974.
İSAM Kemal Batanay Müzik Arşivinde Hamparsum Yazı Sistemi ile Kaydedilmiş Eserlerin Tasnif Edilerek Günümüz Nota Yazısına Çevrilmesi ve Incelenmesi / H. Gökçe İşler. --2015.
Kemal Batanay: Bestekar, Tamburi, Hattat, Hafız / Muhittin Serin. -- İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2006.
Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar / Muhittin Serin. -- İstanbul: Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı, 1999.
Kemal Batanay’ın Hayatı, Eserleri ve Nota Arşivi / Mustafa Topşir. -- Ankara: Sonçağ Akademi, 2020.

Notlar Alanı

Alternative identifier(s)

Anahtar Kelimeler

Tanımlama Kontrol Alanı

Tanımlama kodu

Kurum kodu

Kurallar ve/veya standartlar

Durumu

Ayrıntı düzeyi

Oluşturma ve düzenleme tarihleri

Açılış tarihi: 09.11.2010

Dili

  • Osmanlı Türkçesi
  • Türkçe

Yazı dili

    Kaynaklar

    Arşivcinin notu

    Arşiv uzmanı Neslihan ARACI GÜLER tarafından hazırlanmıştır.
    Belgelerin dijitalleştirme işlemini Volkan Kuru yapmıştır.

    Aksesyon alanı