Gösterilen sonuç 15

31 Mart Vakası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yaptığı yazışmalardan oluşan koleksiyon son dönem Osmanlı tarihi, İttihat ve Terakkî Cemiyeti, Balkanlar ve Makedonya ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa'nın özellikle Rumeli Müfettişliği sırasında Balkanlarda gelişen ulusal ve uluslararası siyasi gelişmelerde onun resmi ve kişisel yazışmaları önemli bir birincil kaynak özelliği taşımaktadır. Bu müfettişlik dönemine ait belgeler koleksiyonun yarısından fazlasına tekabül etmektedir.

Gazeteci bir aile olan Ebüzziya ailesinin gözünden Osmanlı Devleti’nin son dönemine ve Cumhuriyet’in ilk yıllarına ait birincil kaynaklar sunan evrak, Ebüzziya ailesi ve Ziyad Ebüzziya olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. İlk belge grubu; gazeteci, yazar, yayıncı ve hattat Ebüzziya Mehmed Tevfik’le başlamakta, oğulları Talha Ebüzziya ve Velid Ebüzziya ile devam etmektedir. Ali Suâvi, Server İskit, Yunus Nadi, Recâizâde Mahmud Ekrem gibi Osmanlı son dönem aydınları ile yapılan yazışmalar, aileye ait yazışmalar, Tasvîr-i Efkâr gazetesinde yayımlanan makaleler, Matbaa-yı Ebüzziyâ’da basılan çok sayıda eser ve arabesk süslemeli eserlerle evrak grubu Osmanlı Devleti’nin son dönemine ışık tutacak çok değerli belge ve bilgiyi barındırmaktadır. İkinci belge grubu; Cumhuriyet döneminde yaşamış olan Ebüzziya Mehmed Tevfik’in torunu Ziyad Ebüzziya’nın, dönemin önde gelen isimleri ile yaptığı yazışmalar, Ebüzziya Matbaası’nda basılan özel koleksiyon niteliğindeki takvimler, kartpostal numuneleri vb. malzemelerden oluşmaktadır. Fon fotoğraf, gravür, harita ve gazete kupürü gibi çok zengin malzeme içeriğini barındırmaktadır. 1837-1993 tarih aralığındaki fon, 177 klasör ve 3878 dosyada tasnif edilmiştir.

Cüneyd Kosal'ın muhtelif sahaflardan alarak bir araya getirdiği el yazması nota defterlerinin içinde sözlü eserlerin yanı sıra pekçok saz eseri ve dini musiki eseri yer almaktadır. Toplamda tahminen 83.000'e yakın notanın bulunduğu koleksiyonun geri kalan kısmı bir proje kapsamında tanımlanmaya devam edilmektedir.

Osmanlı sanat tarihi alanında çalışmalar yürüten ve İslam hat sanatı üzerine uzmanlaşan Dr. Bora Keskiner, çeşitli sahaflardan temin ettiği mektuplar, el yazması nota defterleri ve müsvedde notları bir araya getirerek bu koleksiyonu oluşturmuştur. Cumhuriyet sonrası İstanbul’daki Mevlevî muhitine dair bir portre sunan koleksiyon, Osmanlı toplumundaki tasavvufî ortamın Cumhuriyet dönemiyle birlikte nasıl bir dönüşüm geçirdiğini göstermesi açısından önemli bir kaynak niteliğindedir. Bu yönüyle, özellikle yakın dönem tasavvuf tarihi araştırmaları açısından dikkate değerdir.
1927-2000 tarih aralığındaki evraklar, dört klasör ve 124 dosya halinde tasnif edilmiştir. Koleksiyonda yer alan mektupların büyük çoğunluğu, Mevlevî şeyhi Sadık Kurç’a gönderilen yazışmalardan oluşmaktadır. Sadık Kurç’un Halil Can ile gerçekleştirdiği mektuplaşmalar koleksiyonun en kapsamlı serisini oluştururken, Mehmet Ceylan ile olan yazışmaları da önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca, Bestenigâr Ziya Bey’in istinsah ettiği şarkı nota defterleri ile Halil Can’ın el yazısı metinleri koleksiyonun öne çıkan belgeleri arasında yer almaktadır.

Katalogda yer alan defterler, çeşitli kurumlardan ve sahaflardan temin edilmiş olup Osmanlı devlet teşkilatına ait muhtelif türlerdeki defterleri içermektedir. Farklı zamanlarda ve düzensiz biçimde kurumumuza ulaşan, konu bütünlüğü bulunmayan bu defterler bir araya getirilerek derleme bir katalog haline getirilmiştir.
Koleksiyon, maliye, tapu, nüfus gibi farklı idarî ve adlî alanlara dair defterleri bir araya getirmektedir. Defterler, içerik ve form açısından çeşitlilik gösterirken, Osmanlı bürokratik yapısının işleyişine, taşra-idare ilişkilerine ve toplumsal yapıya ışık tutan önemli bir birincil kaynak niteliği taşımaktadır.