31 Mart Vakası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yaptığı yazışmalardan oluşan koleksiyon son dönem Osmanlı tarihi, İttihat ve Terakkî Cemiyeti, Balkanlar ve Makedonya ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa'nın özellikle Rumeli Müfettişliği sırasında Balkanlarda gelişen ulusal ve uluslararası siyasi gelişmelerde onun resmi ve kişisel yazışmaları önemli bir birincil kaynak özelliği taşımaktadır. Bu müfettişlik dönemine ait belgeler koleksiyonun yarısından fazlasına tekabül etmektedir.
_Makedonya
Arşivler'de Makedonya için 27 sonuç
Hüseyin Hilmi Paşa'nın Üsküp'teki Avusturya-Macaristan konsolosu ile yaptığı görüşmede mevzusu geçen Makedonya'daki Arnavutların yaydığı haberlerle ilgili belge.
1) Makedonya'daki çetelerin her an olay çıkarabilecekleri ve Rusya ile Avusturya devletlerinin bu çeteleri desteklemelerine rağmen durumun takip edildiğine dair Başkitabet'e yazılan tahrirat
2) Avusturya hükümetinin çıkardığı Fremden-Blatt ve Correspondance Politic gazetelerinin 7 Teşrinisani 1907 tarihli nüshalarının tercümesiyle beraber Başkitabet'e gönderildiğine dair tahrirat.
Bulgaristan adına çalışan Pere Toşev'in Bulgaristan, Manastır ve Selanik'teki çetelerle ilgili Hariciye Nezareti'ne verdiği rapor hakkında Rumeli Müfettişliği'ne gönderilen tahrirat.
Makedonya'da halkın birbiriyle çarpıştığına ve bunun önlenmesine dair tahrirat.
Bazı Osmanlı zabitlerinin Makedonya'daki halka zulüm ve baskı yaptıkları, bu zabitlerin görevlerinden alınması gerektiği, Osmanlı'nın Rumeli ve Makedonya'yı işgalinden dolayı Müslümanların hayatlarının tehlikede olduğu, Meclis-i Mebusan'ın mutlaka açılması gerektiği ve izlenen bu yanlış politikaya İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin izin vermeyeceğine dair mektup.
Londra'da yayımlanan The Times gazetesinin 23 Ağustos 1909 tarihli sayısında çıkan Girit ve Makedonya meseleleri hakkındaki yazıların tercümesidir.
Frankfurt'ta çıkan Frankfurt Zeitung gazetesininde 11 Ağustos 1909 tarihli sayısında Makedonya'daki Yunan hareketi ve Girit Meselesi'nde Genç Türk Komitesi'ne dair çıkan yazının tercümesi.
Bulgarların Makedonya meselesinde Avrupalı devletlerin dikkatlerinin çekilmiş olması dolayısıyla memnun olduğu; fakat kendi aralarında bazı muhalif görüşler yeraldığı ve bunların izalesi için yapılması gerekenleri beyan eden "Nazır (Bakan) Efendi'ye" yazılmış Bulgarca raporun tercümesi.
Makedonya meselesine dair kupürler.